Trị sẹo lồi do mổ để lại như thế nào và cách chữa trị chuẩn y khoa ra sao?

Trải qua một ca phẫu thuật không chỉ là một thách thức về mặt sức khỏe mà bênh cạnh đó còn là một hành trình dài đầy tự ti về mặt tâm lý. Đối với những người đã trải qua phẫu thuật, điều không thể tránh khỏi và thường khiến họ lo lắng không kém là vấn đề về sẹo lồi, một "biến chứng" khó nhìn và thường mang theo những mặc cảm. Chính vì thế, nhu cầu trị sẹo lồi do mổ sau các cuộc phẫu thuật luôn được nhiều người quan tâm. Hãy cùng Kienthucdalieu.com tìm hiểu xem vết mổ sau phẫu thuật có để lại sẹo không và cách chăm soc và phương pháp nào để điều trị sẹo lồi do mổ để lại nhé.

Sẹo lồi là gì, sẹo lồi được hình thành như thế nào?

Da chúng ta được hình thành từ ba lớp chính: thượng bì (hay biểu bì), trung bì (mô collagen), và hạ bì (mô mỡ và mạch máu).

Khi thượng bì bị rách, vết thương sẽ hình thành. Trong trường hợp vết thương có kích thước nhỏ hơn 1cm, thượng bì có khả năng tự kết nối lại, giúp da liền mạch và không tạo sẹo. Ngược lại, khi vết thương lớn hơn 1cm, thượng bì có thể không kết nối lại được, dẫn đến việc hạ bì trồi lên và nối 2 mép của thượng bì, từ đó hình thành sẹo.

Một hiện tượng khác là khi mô collagen phát triển quá mức, nó có thể trồi lên bề mặt da và tạo ra những vết sẹo lồi. Những sẹo này thường to và cứng hơn so với ban đầu. Đôi khi, sẹo lồi có thể gây ngứa hoặc đau, và đặc biệt là chúng không tự giảm mà còn có khả năng tái phát sau khi được cắt đi.

Sẹo lồi thường xuất hiện ở nhiều vị trí trên cơ thể như ngực, tai, mặt, bụng, lưng và các chi. Chúng cũng có thể xuất hiện ở những khu vực đã trải qua chấn thương, như vết bỏng, vết rách do tai nạn hoặc vết cắt từ phẫu thuật. Mặc dù sẹo lồi không gây nguy hiểm cho sức khỏe, nhưng chúng đôi khi tạo ra vấn đề thẩm mỹ và ảnh hưởng đến tự tin của người trải qua.

>>> Xem thêm: CÁCH ĐIỀU TRỊ SẸO THỦY ĐẬU HIỆU QUẢ CHUẨN Y TẾ NHẤT

Cách chẩn đoán sẹo lồi như thế nào? 

Tuỳ thuộc vào cơ địa cụ thể của mỗi người mà triệu chứng và dấu hiệu của sẹo lồi có thể thay đổi đáng kể. Dưới đây là một số dấu hiệu phổ biến thường gặp của sẹo lồi:

• Vị trí vết thương đã khép miệng nhưng bề mặt vẫn có màu hồng hoặc đỏ và không đàn hồi: Điều này thường xảy ra khi quá trình làm lành không diễn ra mạnh mẽ hoặc khi mô collagen tích tụ không đều đặn. Màu sắc đỏ hoặc hồng có thể là dấu hiệu của việc mạch máu tăng lên ở khu vực đó.
• Vị trí da có cục gồ lên, đặc tính căng bóng, sờ cảm thấy cứng và chắc, không đàn hồi: Sẹo lồi thường thể hiện sự tích tụ mô collagen ở mức độ cao, tạo ra một cục gồ trên bề mặt da. Da có thể trở nên căng bóng, cảm giác cứng và không mềm dẻo như vùng da xung quanh.
• Vùng da tiếp tục phát triển với mô sẹo lớn hơn theo thời gian: Mô sẹo có thể tiếp tục phát triển và thay đổi hình dạng theo thời gian. Điều này có thể là kết quả của quá trình tái tạo mô và collagen không đều, làm cho sẹo trở nên lớn hơn và có hình dạng đặc biệt.

Những biểu hiện trên có thể đưa ra một cái nhìn tổng quan về tình trạng của sẹo lồi, nhưng để có đánh giá chính xác và lựa chọn phương pháp trị liệu phù hợp, việc tham khảo ý kiến của chuyên gia là quan trọng.

Sẹo lồi thường có xu hướng phát triển lớn hơn so với vết rách da ban đầu, thường xuất hiện trong khoảng vài tuần hoặc vài tháng sau khi vết thương hình thành. Điều này tạo ra những mảng sẹo lớn, mất đi tính thẩm mỹ trên cơ thể. Mặc dù sẹo lồi có thể gây ngứa, nhưng thường không ảnh hưởng đến sức khỏe chung.

>>> Đọc tiếp: NHỮNG PHƯƠNG PHÁP LÀM MỜ SẸO THÂM HIỆU QUẢ TỐI ƯU NHẤT

Vùng da xuất hiện sẹo lồi thường có thể mang đến cảm giác không thoải mái, đau rát, hoặc ngứa khi tiếp xúc với quần áo hoặc các vật khác. Những triệu chứng này có thể tăng cường sự nhận thức về sự hiện diện của sẹo lồi và tạo ra bất tiện cho người trải qua. Đặc biệt là trong những trường hợp khi sẹo lồi nằm ở các khu vực nhạy cảm, nhưng chúng không gây ra vấn đề sức khỏe nặng nề.

Những phương pháp trị sẹo lồi do mổ chuẩn y khoa

1. Áp dụng corticosteroid hoặc một loại thuốc khác

Corticosteroid có khả năng ức chế enzyme collagenase, giúp giảm sự tổng hợp collagen trong vùng sẹo, thường được áp dụng đối với sẹo lồi nhỏ. Thường thì, Triamcinolone acetonide là một trong những corticosteroid thường được sử dụng trong quá trình tiêm.

Vùng da được tiêm corticosteroid thường sẽ giảm sự tổng hợp collagen trong khoảng 6-12 tháng. Phương pháp tiêm corticosteroid có thể lặp lại nhiều lần theo chu kì sau mỗi 1-2 tháng, tùy thuộc vào kích cỡ của sẹo và phản ứng chỗ vết sẹo với liệu pháp.

2. Sử dụng tấm gel silicone để trị sẹo lồi do mổ

Tấm gel silicone là một loại miếng dán mềm, có dạng gel được sử dụng để điều trị sẹo lồi. Phương pháp này thích hợp cho các sẹo mới hình thành, và hiệu quả thường cao hơn đối với bệnh nhân ở độ tuổi trẻ.

Điều trị bằng tấm gel thường kéo dài từ 6-12 tháng, tuy nhiên, việc duy trì lâu dài và chỉ sử dụng đến ngày cuối cùng sau đó là quan trọng để đảm bảo vệ sinh cho vùng da được dán, tránh tình trạng nhiễm trùng da.

3. Phương pháp Phẫu thuật lạnh (Cryotherapy)

Phương pháp này sử dụng Nito lỏng để làm lạnh vùng tổn thương, tác động vào các mạch máu và gây teo biến để phá hủy tổ chức xơ và collagen, thông qua đó làm giảm kích thước của sẹo. Phương pháp Cryotherapy được xem là hiệu quả và ít gây biến chứng, đặc biệt được áp dụng tại Bệnh viện Da liễu Trung ương.

>>> Tư vấn: LIST CÁC LOẠI THUỐC TRỊ SẸO ĐƯỢC CÁC BÁC SĨ DA LIỄU KHUYÊN DÙNG

Tuy nhiên, cần chú ý rằng thời gian đóng băng không nên vượt quá 25 giây để tránh tác động lên sắc tố của da, và không nên áp lạnh quá giới hạn để tránh tình trạng làm rộng ra vết sẹo. Quy trình phẫu thuật thường đòi hỏi từ 3-10 lần, mỗi lần cách nhau khoảng 3-4 tuần để đạt được kết quả tối ưu.

4. Trị sẹo lồi do mổ bằng cách phẫu thuật cắt bỏ

Phương pháp phẫu thuật để điều trị sẹo lồi thường bao gồm việc cắt bỏ sẹo và sau đó tiêm corticosteroid. Sau khi cắt bỏ sẹo, thường cần kết hợp với các loại thuốc khác như corticosteroid tiêm, băng ép, gel silicon, kem Imiquimod, hoặc tiêm Interferon.

Vết khâu sau khi cắt bỏ sẹo cần được giữ gìn trong khoảng 10-14 ngày, bởi vì chất Lidocaine/Steroid có thể làm chậm quá trình lành vết thương.

Trong trường hợp sẹo quá lớn và phức tạp, không thể áp dụng phương pháp cắt bỏ, bác sĩ có thể đề xuất sử dụng biện pháp bào mòn sẹo để làm cho sẹo trở nên phẳng động bộ với vùng da xung quanh, và đồng thời sử dụng kem Imiquimod để tăng kết quả điều trị.

5. Trị sẹo lồi bằng laser

Công nghệ laser màu xung được sử dụng để giảm kích thước sẹo và làm giảm màu đỏ của chúng bằng cách phá hủy các mạch máu. Kết hợp với tiêm nội thương tổn corticosteroid có thể mang lại kết quả khả quan hơn, tuy nhiên, điều này thường đi kèm với chi phí cao.

Laser Nd: YAG cũng được áp dụng để làm mềm sẹo và giảm kích thước, tuy nhiên, hiện vẫn còn ít nghiên cứu để đánh giá hiệu quả lâu dài của loại laser này.

>>> Chia sẻ: TRỊ SẸO BẰNG LASER LÀ GÌ? NHỮNG ĐIỀU CẦN BIẾT ĐỂ ĐIỀU TRỊ SẸO HIỆU QUẢ

6. Phương pháp xạ trị

Xạ trị có thể được kết hợp với phẫu thuật, tuy nhiên, hiệu quả của phương pháp này thường thấp và tồn tại nguy cơ xuất hiện ung thư tế bào vảy da, đặc biệt là đối với trẻ em. Hiện nay, xạ trị không được sử dụng phổ biến do những nguy cơ và hạn chế này. Một số nghiên cứu chỉ ra rằng, việc áp dụng xạ trị với liều cao 1200 Gy ngắn trong vòng 24 giờ đầu sau phẫu thuật có thể mang lại hiệu quả trị sẹo tốt, với tỷ lệ tái phát chỉ 4,7%.

Ngoài xạ trị, còn tồn tại một số phương pháp vật lý khác như băng ép, vải băng ép, thắt sẹo.

Một số phương pháp trị liệu mới đã cho thấy kết quả khả quan, tuy nhiên, cần thêm nghiên cứu để đánh giá hiệu quả và an toàn, bao gồm Bevacizumab, liệu pháp ánh sáng, Etanercept, Quercetin, Prostaglandin E2, chất tẩy màu mạnh, liệu pháp gene, và chất ức chế tế bào mast.

Cách chăm sóc da sau khi trị sẹo lồi do mổ

Về mặt sinh hoạt

• Tránh va chạm và gây áp lực lớn lên khu vực sẹo, như là không để vật thể va vào sẹo ở vùng ngực hoặc tay.
• Hạn chế tiếp xúc với ánh mặt trời, sử dụng áo quần và găng tay khẩu trang để che chắn vùng sẹo.
• Tránh để nước dính vào vùng trị sẹo ngay sau khi thực hiện, vì nước có thể làm tăng nguy cơ viêm nhiễm và gây tổn thương nặng hơn.
• Không sử dụng mỹ phẩm sau khi điều trị sẹo lồi để tránh kích ứng.
• Tránh gây tác động mạnh vào vùng đang trị sẹo sau khi điều trị để đảm bảo kết quả nhanh lành.
• Kết hợp với việc sử dụng kem chăm sóc sẹo hoặc miếng dán chăm sóc sẹo (SGC) để tối đa hóa hiệu quả của liệu pháp.
• Giữ an toàn và chú ý vệ sinh cẩn thận cho vùng điều trị.
• Tuân thủ đúng lịch hẹn tái khám và điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ cho đến khi sẹo hoàn toàn phục hồi.

Về mặt ăn uống

• Hạn chế các loại đồ ăn như nếp, thịt gà, rau muống, hải sản, vì chúng có thể làm vết thương mưng mủ và lâu lành.
• Tăng cường ăn các loại thực phẩm giàu dinh dưỡng như thịt để hỗ trợ quá trình tái tạo da. Vitamin E và C có thể được bổ sung từ thực phẩm hoặc uống để giúp da mau hồi phục.
• Ưu tiên ăn nhiều thực phẩm chứa vitamin E để hỗ trợ quá trình phục hồi của da.
• Sử dụng rau củ đa dạng, đặc biệt là nghệ, diếp cá, để hỗ trợ tái tạo da và có tác dụng kháng viêm, kháng khuẩn.

Những lưu ý khi chăm sóc vết thương sau khi phẫu thuật

Để ngăn chặn sự hình thành sẹo lồi, chuyên gia Kienthucdalieu.com đưa ra những khuyến cáo quan trọng sau:

Vết thương nhẹ hoặc vết thương nhỏ

- Duy trì vệ sinh tại vùng bị tổn thương bằng nước muối sinh lý, cồn hoặc thuốc sát khuẩn để tránh nhiễm trùng vết thương.

- Tránh vết thương chạm nước, không che đậy giữ thông thoáng.

- Sau khi vết thương đã đóng, sử dụng thuốc bôi sẹo để kích thích tái tạo da nhanh chóng.

Vết thương sau phẫu thuật hoặc do bỏng

+ Hạn chế ăn các thực phẩm gây sưng như rau muống, trứng, hải sản.

+ Giữ vết thương khô ráo, thông thoáng và thực hiện vệ sinh vùng da bị tổn thương một cách cẩn thận.

+ Bắt đầu sử dụng thuốc làm lành sẹo ngay sau khi được bác sĩ cho phép.

Người có cơ địa sẹo lồi

Đối với những người có khả năng hình thành sẹo lồi, quan tâm và chăm sóc vết thương hở, cũng như áp dụng chế độ điều trị và chăm sóc vùng bị tổn thương. Chế độ ăn uống lành mạnh cũng đóng vai trò quan trọng trong việc giảm nguy cơ hình thành sẹo.

Tổng kết

Tóm lại, sẹo lồi mặc dù không đe dọa đến sức khỏe nhưng lại tạo ra vấn đề thẩm mỹ trên cơ thể. Có nhiều phương pháp điều trị sẹo lồi do mổ khác nhau, mỗi phương pháp đều có ưu điểm và nhược điểm riêng. Do đó, việc tự chủ động thăm khám và thảo luận với bác sĩ là quan trọng để nhận được tư vấn hướng điều trị và phục hồi hiệu quả nhất.